ŠΞЙĆǾŘ
مردی از دنیای مجازی
| ||
|
خلاصه مشخصات نوع هواپیما : هواپیمای رهگیر، چندمنظوره و جنگنده کشور سازنده : ایالات متحده شرکت سازنده : گرومن تاریخ نخستین پرواز : ۲۱ دسامبر ۱۹۷۰
بازنشسته : ۲۲ سپتامبر ۲۰۰۶ ، نیروی دریایی آمریکا وضعیت کنونی : فعال در ایران ، بازنشسته در ایالات متحده بکارگیرنده : نیروی دریایی ایالات متحده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران آغاز ساخت : ۱۹۶۹ تا ۱۹۹۱ تعداد ساختهشده : ۷۱۲ فروند بهای هر فروند : ۳۸ میلیون دلار آمریکا در سال ۱۹۹۸ مدلهای دیگر: اف-۱۴ ای اف-۱۴ بی اف-۱۴ سی اف-۱۴ دی اف 14 از نخستین مراحل ورود به خدمت، ابتدا در نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا و سپس در نیروی هوایی حکومت پیشین ایران، همواره بحث انگیز و جنجال آفرین بود. زمانی که در گرماگرم جنگ سرد، در سال 1976، یک فروند از آن در دریای شمال سقوط کرد، اتحاد شوروی از یک سو تمامی توان خود را به کار گرفت تا لاشه ی اف 14 را بیابد و به اسرار مگوی این پیشرفته ترین شکاری جهان پی ببرد، و از سوی دیگر آمریکا و متحدانش به هر دری زدند تا هواپیمای سرنگون شده را زودتر از رقیب از میان آبهای سرد و عمیق بیرون بکشند و نگذارند راز این هواپیمای اسرار آمیز برای دشمن آن زمان بر ملا شود.
فروش اف 14 به ایران هم همواره موضوع مباحثات فراوان بود. اما در درون نهادهای نظامی آمریکا نیز، اف 14 سالها از لحاظ بهای گزاف خرید و نگهداری، پیچیدگی، کارایی رزمی و ملاحظات امنیتی، خبر ساز بود. آنچه در آن تردید نمی توان داشت اما آن است که تامکت در عصر خود همتا و رقیبی نداشت آغاز کار در دهه 1960 میلادی، نیروی دریایی آمریکا در صدد به خدمت گرفتن جنگنده جدیدی بود که بتواند ناوگان های رزمی آن کشور را در برابر حملات هواپیماهای دشمن محافظت کند. این نیاز بخصوص در پی ناکامی دو طرح پیشنهادی، بیشتر حس می شد: نخست، طرح شرکت داگلاس موسوم به میسیلیر که تنها یک سکوی پرتاب موشک های هوا به هوا شمرده می شد، و دوم، طرح شرکت جنرال داینامیکز که مدل تغییر یافته ای از جنگنده ی اف 111 نیروی هوایی بود.
وزارت نیروی دریایی آمریکا هیچیک از این دو طرح را نپسندید. در دهه 1960 میلادی، اعلامیه شرح نیاز نیروی دریایی آمریکا منتشر شد، مبنی بر به کار گرفتن جنگنده ای که قادر به کسب و تضمین برتری هوایی در طول دهه 1980 باشد. شرکت گرومن که پیشتر هم هواپیماهای موفقی برای نیروی دریایی ساخته بود، طرحی را ارائه کرد که در نهایت به اف 14 بدل شد. در اعلامیه شرح نیاز نیروی دریایی، نوعی سیستم جنگ افزار هوابرد در نظر گرفته شده بود که نه تنها قابلیت رهگیری و انهدام هواپیماهای شکاری آن زمان بلوک شرق، از قبیل میگ 23 و 25 ، و سوخوی 17 و 19 را داشته باشد، بلکه بتواند از پس موشک های دوربرد هوا به هوا، موشک های دریا به دریا و زیرسطح به سطح روسی همچون استایکس و شدوک، بمب افکن های دوربرد حامل موشک های هوا به سطح فراصوت، و نیز خود آن موشک ها برآید. هواپیمای مورد نظر همچنین باید در نبرد نزدیک هوایی نیز کارآمد می بود.
سرنوشت نبرد هوایی هرچند ممکن است با تک شلیک یک موشک در پی قفل شدن رادار بر روی هدف و مانوری برای ورود به حوزه تیررس موشک تعیین شود، اما این حالت تنها در صورت بهره گیری از امتیاز غافلگیری است که رخ می دهد. در حالتی که هواپیماهای متخاصم از وجود یکدیگر آگاه باشند و هیچیک هم راه فرار در پیش نگیرند، موقعیت به یک نبرد تعاقبی، یا جنگ و گریز، بدل می شود. در تعیین نتیجه چنین نبردی به فرض برابر بودن جنگ افزارهای دو طرف، اهمیت نخست را توانایی مانور دارد. بالهای با زاویه ی متغیر نیاز به هواپیمایی که در سرعت های زیاد و کم، و نیز در ارتفاع های بالا و پایین به طور یکسان کارآیی داشته باشد، نهایتاً به بهره گیری از بالهایی با زاویه تغییرپذیر منجر شد.
آزمایش بر روی بالهای متغیر از پیش از جنگ اول جهانی آغاز شده بود. در جنگ دوم، آلمان و بریتانیا نیز آزمایشهایی در این زمینه انجام دادند. در سال 1951 این اندیشه با ساخت هواپیمای بل اکس 5 به واقعیت درآمد. یک سال بعد، شرکت مهندسی گرومن، هواپیمای اکس اف 10 اف را که دومین هواپیمای آزمایشی آمریکا با بالهای متغیر بود به پرواز درآورد به نوشته سرگرد فرهاد نصیرخانی در سایت IIAF ، عراق از سال 1970 گرم مذاکره با فرانسه بود تا هواپیمای میراژ اف 1 را به کار گیرد، و این نیز عامل دیگری در گزینش اف 14 از سوی ایران بود.
اما مشکلات اساسی و بخصوص تعادل حین پرواز حل نشده مانده بود. کلید موفقیت بال متغیر در سال 1959 به دست مهندسان مرکز تحقیقات لنگلی وابسته به ناسا پیدا شد. آنها هواپیمایی طرح کردند که در آن، هر بال بر محوری جداگانه گردش می کرد، حال آنکه در طرح های پیشین، یک مفصل مشترک وجود داشت. با این دستاورد، مرکز آئرودینامیکی هواپیما به هنگام تغییر زاویه بالها تقریبا ثابت می ماند. تفاوت چشمگیر میان حداکثر و حداقل سرعت پرواز اف 14 (2.34 برابر سرعت صوت تا 180 کیلومتر بر ساعت) نشان دهنده مقدورات پروازی گسترده این هواپیما بود که تنها به یمن بالهای متغیر امکان پذیر می شد. برای برخاستن از باند و امکان به حداقل رساندن مسافت دورخیز، بالهای اف 14 در حالت کاملا باز قرار می گیرند. با افزایش سرعت هواپیما، نیروی بالا برنده (برا) که از بالهای باز پدید آمده، بتدریج بدل به نیروی مقاوم (پسا) می شود. برای دستیابی به توازن بهینه میان برا و پسا، کامپیوترهای اف 14 بال ها را به عقب متمایل می کنند، تا آنکه در نهایت عقب رفتگی، بال به شکل دلتا در می آید تا به هواپیما قدرت اوجگیری و گشت زنی با سرعتهای بسیار بالا را بدهد. در نتیجه، اف 14 قادر است زیر فشاری حدود 7 برابر شتاب جاذبه (جی) به مانور بپردازد. اما بال متغیر، تنها یکی از نوآوریهای بیسابقه ای بود که اف 14 را به یک شکاری منحصر به فرد تبدیل می کرد. ویژگی اسرارآمیز و بی همتای دیگر آن، سیستم کنترل آتش ای دبلیو جی 9 بود. همین دستگاه و موشکهای فینیکس همبسته با آن بود که شوروی و آمریکا را در اعماق آبهای دریای شمال به جستجوی لاشه ی اف 14 واداشته بود.
قدرت آتش مرموز توانایی جستجو و درگیری چندگانه هدف، قابلیت ردگیری حین جستجو و گزینش اولویت هدف با کامپیوتر، در زمان خود از ای دبلیو جی 9 تنها سیستم جنگ افزار هوابرد جهان را پدید آورد که می توانست در آن واحد با بیش از یک تهدید روبرو شود. این سیستم می تواند 24 هدف را همزمان جستجو و ردگیری کند و شش هدف را در جهت های مختلف و در فاصله بیش از 160 کیلومتر به طور همزمان مورد حمله قرار دهد. موشک هوابه هوای ای آی ام 54 ای یا فینیکس که به وسیله سیستم کنترل آتش ای دبلیو جی 9 هدایت می شود، دارای کنترل راداری فعال است، یعنی پس از شلیک، نیازی نیست که رادار هواپیما به پرتوافشانی بر هدف ادامه دهد، بلکه رادار تعبیه شده در خود موشک، آن را به سوی هدف می راند. این موشک بیش از پنج برابر صوت سرعت می گیرد و بردی حدود دویست کیلومتر دارد.
کافی است یک بار رادار سیستم ای دبلیو جی 9 که در نوک اف 14 جاسازی شده، هدفی را کشف کند و روی آن قفل شود، تا همواره در تیررس سیستم کنترل آتش بماند. آنگاه خلبان دوم اف 14 می تواند هدف را با توجه به مشخصات آن، به وسیله سلاح مناسب، منهدم کند.
ای دبلیو جی 9 افزوده بر شلیک موشک های دورپرواز فینیکس، می تواند موشک های هوا به هوای نیمه فعال اسپرو، و موشکهای فروسرخ سایدوایندر را نیز پرتاب کند. اف 14 از یک قبضه تیربار 20 میلیمتری ولکان هم برخوردار است که در بخش زیرین سمت چپ نوک هواپیما جای گرفته و در نبردهای نزدیک هوایی به کار می رود. این تیربار را نیز سیستم ای دبلیو جی 9 کنترل می کند.
مدل های مختلف اف-۱۴ تامکت اف-۱۴ ای اف ۱۴ تامکت ای نسخه اولیه دو سرنشینه و طراحیشده برای تمام وضعیتهای آب و هوایی میباشد که برای نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا ساخته شده بود. و بعد با تغیراتی دقت ان برای بهکارگیری مهمات افزایش یافت. نیروی دریایی آمریکا ۴۷۸ فروند از این جنگنده را دریافت کرد و ۷۹ فروند از این جنگنده به ایران تحویل داده شد. ۱۲ فروند اولیه ان آزمایشی بود. ۱۰۲ فروند پایانی آن با موتور TF30-P-414A بهبود یافت.
هشتادمین اف-۱۴ ساخته شده برای ایران به دلیل قطع روابط ایران و آمریکا و تحریم تسلیحاتی ایران به نیروی دریایی آمریکا تحویل داده شد. در مجموع ۵۵۷ تام کت ای توسط گرومن ساخته شد که ۴۸ فروند از آن به اف-۱۴ بی و ۱۸ فروند از آن به اف-۱۴ دی ارتقاء یافتند. اف-۱۴ بی در مجموع ۳۸ فروند اف-۱۴ بی توسط گرومن ساخته شد.
اف-۱۴ سی اف-۱۴ سی پروژه تحقیقاتی از جنگنده اف-۱۴ بی بوده که هیچگاه به تولید عملیاتی منجر نشد.
اف-۱۴ دی در مجموع ۳۷ فروند اف-۱۴ دی توسط گرومن ساخته شد.
نابودی جنگنده های اف-14 پنتاگون قراردادی را به ارزش دست کم 900 هزار دلار برای انهدام جنگنده های اف-14 قدیمی این کشور با هدف ممانعت از دستیابی ایران به قطعات یدکی آنها منعقد کرده است. هر فروند جنگنده اف-14 به ارزش 38 میلیون دلار در پایگاه هوایی دیویس-مونتان در آریزونا که گورستان هواپیماهای از رده خارج شده ارتش آمریکا محسوب می شود؛ تنها ظرف یک روز به کوهی از آهن پاره تبدیل می شود.
این قرارداد که شامل 23 فروند اف-14 مستقر در پایگاه آریزونا می شود؛ با شرکت TRI-Rinse در سنت لوئیس منعقد شده و به گفته "تیم شوکله"، مؤسس و معاون این شرکت یکی از راه هایی که می توان مطمئن شد هیچ کس از قطعات هواپیماهای اف-14 مجدداً استفاده نخواهد کرد؛ این است که آنها را به قطعاتی به ابعاد 2 در 2 فوت تبدیل کنیم. قرارداد فوق بخشی از قراردادی کلی است به ارزش 3/7 میلیون دلار برای از بین بردن تسلیحات مازاد ارتش آمریکا که پنتاگون منعقد کرده است. وزارت دفاع آمریکا پیشتر در نظر داشت قطعات منحصر به فرد اف-14 را منهدم و بقیه قطعات را که قابل استفاده در هواپیماهای دیگر است، به فروش برساند، اما به دنبال انتشار گزارشی در ماه ژانویه گذشته مبنی بر این که ایران و چین و کشورهای دیگرقصد خرید قطعات یدکی اف-14 را دارند؛ فروش تمام قطعات این جنگنده را ممنوع کرد. ![]() مشخصات عمومی خدمه: ۲ خلبان و افسر رهگیری هوایی
طول: ۶۲ فیت و ۹ اینچ (19.1 m) پهنای بال: باز شده: ۶۴ فیت (۱۹/۵۵ متر) جمع شده: ۳۸ فیت (11.58 m) ارتفاع: ۱۶ فیت (4.88 m) بال: مساحت ۵۶۵ فیت مربع (54.5 m²) ماهیواره: NACA 64A209.65 mod root, 64A208.91 mod tip وزن خالی: ۴۳۷۳۵ پوند (19,838 kg) وزن بارگیری: ۶۱۰۰۰ پوند (27,700 kg) بیشینه وزن برخاست: ۷۴۳۵۰ پوند (33,720 kg) پیشرانه: ۲× جنرال الکتریک یی-۱۱۰ جیای-۴۰۰ توربوفن با پسسوز نیرو ی خشک: ۱۳۸۱۰ پوند (61.4 kN) هرکدام نیرو با پس سوز ۲۷۸۰۰ پوند (124.7 kN) هرکدام عملکرد سرعت بیشینه: ۲/۳۴ ماخ (1,544 mph, 2,485 km/h) at high altitude
شعاع عملیاتی: ۵۰۰ ناتیکال مایل (575 mi, 926 km) برد ترابری: ۱۶۰۰ ناتیکال مایل (1,840 mi, 2,960 km) سقف پروازی: ۵۰۰۰۰ فیت (15,200 m) نرخ اوجگیری: >۴۵۰۰۰ فیت بر دقیقه (229 m/s) بارگیری بال: ۱۱۳/۴ پوند بر فیت مربع (553.9 kg/m²) نسبت نیرو به وزن: ۰/۹۱ جنگافزار توپها: ۱× توپ گاتلینگ ام-۶۱ (۲۰ میلیمتری) با ۶۷۵ گلوله
جایگاهها: دارای ۱۰ جایگاه، ۶×زیر بدنه، ۲ تا ناسل، ۲×محل اتصال بالها. موشکها: موشکهای هوا به هوای: آیم-۱۲۰ آمرام ،آیم-۹ سایدویندر ،آیم-۷ اسپارو ،آیم-۵۴ فینیکس ، ترکیب بارگیری: ۶×آیم-۵۴، ۲×آیم-۹ ۲×آیم-۹+۲×آیم-۵۴+۳×آیم-۷ (ترکیب معمول) ۲×آیم-۹+۴×آیم-۵۴+۲×آیم-۷ ۲×آیم-۹+۶×آیم-۷ ۴×آیم-۹+۴×آیم-۵۴ ۴×آیم-۹+۴×آیم-۷ ۴×آیم-۹+۴×آیم-۱۲۰ ۲×آیم-۹+۶×آیم-۱۲۰ بمبها: جدام (JDAM) مهمات دقیق زن
بمبهای هدایت لیزری پیووی بمبهای امکا-۸۰ غیر هدایت شونده سیبییو-۱۰۰ بمب خوشهای (امکا ۲۰ راکی-۲) متفرقه: پاد هدفگیری لانتیرن
۲×تانک سوخت قابل رهاسازی ۲۶۷ گالونی تجهیزات پروازی رادار ایان/آدبلیوجی-۹ هیوز AN/ASN-130 INS, IRST, TCS مشخصات فنی نوک به نوک بال (در حالت باز): 19.45 متر نوک به نوک بال (در حالت جمع): 11.56 متر طول: 19 متر بلندی: 4.88 متر حداکثر سرعت: ماخ 2.34 (2517 کیلومتر بر ساعت) وزن خالی: 17830 کیلوگرم حداکثر وزن: 33724 کیلوگرم پیشرانه:دو موتور توربوفن پرت اند ویتنی تی اف-30-پی- 414 با پس سوز کشش: 14 هزار پوند بر هر موتور کشش با پس سوز: 20900 پوند بر هر موتور MiG-31 Foxhound ساخت روسیه، رقیبی برای F-14 ![]() نظرات شما عزیزان: |
|
[قالب وبلاگ : تمزها] [Weblog Themes By : themzha.com] |